Formy prawne podmiotów oraz podstawowe zasady rozpoczynania działalności gospodarczej na terytorium Ukrainy

 

Aktami prawnym regulującymi zasady rozpoczynania działalności gospodarczej na terytorium Ukrainy, istotnymi z punktu widzenia przedsiębiorców zagranicznych są w szczególności:
1) Konstytucja Ukrainy w wymiarze określonym jej art. 42 w związku z art. 26;
2) Ustawa Rady Najwyższej nr 436-IV z dnia 16 stycznia 2003 r. Kodeks gospodarczy Ukrainy;
3) Ustawa Rady Najwyższej nr 435-IV z dnia 16 stycznia 2003 r. Kodeks cywilny Ukrainy;
4) Ustawa Rady Najwyższej nr 1576-XII z dnia 19 września 1991 r. O spółkach gospodarczych;
5) Ustawa Rady Najwyższej nr 93/96 BP z dnia 19 marca 1996 r. O zasadach zagranicznego inwestowania.
Prawo ukraińskie nie dzieli spółek na osobowe i kapitałowe, jak to ma miejsce na gruncie prawa polskiego. Nie wolno jednak założyć pochopnie, że wszystkie spośród spółek na Ukrainie, zapewniają swoim wspólnikom przymiot odrębności w zakresie ich odpowiedzialności majątkowej jak również brak ponoszenia odpowiedzialności w związku z posiadanymi w spółce udziałami lub akcjami. Podobnie jak w Polsce jest to problem o charakterze dość złożonym.
Co istotne zagraniczne podmioty mogą prowadzić na Ukrainie działalność gospodarczą bez szczególnych ograniczeń, na tych samych zasadach co podmioty krajowe. Zasada ta obejmuje zarówno; zakładanie podmiotu poprzez jego rejestrację, nabywanie praw udziałowych w istniejących ukraińskich przedsiębiorstwach, utworzenie filii lub przedstawicielstwa, jak również umowy o „współdziałanie” z istniejącym ukraińskimi przedsiębiorcami, co również jest formą rejestrową, także możliwą do prowadzenia dla cudzoziemców.
Spośród różnych typów spółek i form organizacyjnych na Ukrainie, najbardziej atrakcyjną wydają się spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Spółka tego typu posiada analogicznie jak w Polsce osobowość prawną, a jej kapitał statutowy dzieli się na równe udziały. Kapitał założycielski nie może być niższy niż równowartość stu płac minimalnych w tym kraju (płaca minimalna na Ukrainie wg stanu na dzień 1 grudnia 2008 r. wynosiła 604 UAH- hrywien), w związku z powyższym minimalny kapitał statutowy spółki wynosiłby około 60.400 UAH, tj. w przybliżeniu około 26.625 złotych. Dla celów rejestrowych założyciele mają obowiązek wpłacić trzecią część kapitału statutowego na utworzony w tym celu rachunek bankowy.
Ukraińska spółka z o.o. odpowiada za swoje zobowiązania całym swoim majątkiem, natomiast jej wspólnicy jedynie do wysokości objętych przez siebie udziałów. Założycielami takiej spółki mogą być zarówno zagraniczne osoby prawne jak również fizyczne, przy czym ich liczba nie może przekroczyć dziesięciu wspólników. Jeżeli ich liczba będzie większa, wtedy w terminie jednego roku spółka będzie musiała zostać przekształcona w spółkę akcyjną.
Wartym odnotowania jest fakt, że proces rejestracji nowego podmiotu może być poprzedzony zarezerwowaniem dla niego nazwy. W przypadku spółki z o.o. „opłata rezerwacyjna dla nazwy” wynosi w przybliżeniu równowartość 600 zł. Pozpatrzenie wniosku w tej sprawie zwyczajowo trwa do trzech dni, natomiast sama rezerwacja pozostaje wiążąca dla rejestru przedsiębiorców przez okres dwóch miesięcy, w którym spółki o tej nazwie nikt inny nie będzie mógł zarejestrować.
Miejscem w którym rejestruje się spółki na Ukrainie jest Jednolity Rejestr Osób Prawnych i Fizycznych. Rejestrze ten prowadzi ewidencję wszystkich podmiotów prowadzących działalność gospodarczą na Ukrainie. Zarejestrowanie w nim nie wystarczy, pozostałymi rejestrami, do którego spółka musi należeć są także m.in.: Państwowy Komitet Statystyki na Ukrainie, Państwowa Administracja Podatkowa oraz cztery ukraińskie fundusze o charakterze socjalnym, w zależności od okoliczności.